سبد خرید شما خالی است
یکی از رایجترین چالشها در میان دانشجویان، اضطراب پیش از شرایط ارزیابی است. بسیاری از افراد با وجود آمادگی عملی، در لحظهی حضور در موقعیت اصلی عملکردشان افت میکند و این مساله علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن نتایج تحصیلی، انگیزه و اعتماد به نفس فرد را نیز کاهش میدهد. یکی از راهکارهای موثر به منظور مدیریت این فشار روانی، استفاده از آزمونهای آزمایشی یا همان موقعیتهای شبیه سازی شده است.(برای آشنایی بیشتر با آزمونهای آزمایشی میتوانید به مقاله آزمون آزمایشی چیست و چرا برای موفقیت در آزمون اصلی ضروری است؟) این تجربه به دانشجویان کمک میکنند تا قبل از ورود به شرایط واقعی، با فشار روانی کمتری مواجه شوند و ذهن خود را آماده سازند و کمتر با فشار روانی مواجه شوند.
اضطراب علمکردی یک واکنش طبیعی است که معمولا با علائمی همچون تپش قلب، تعریق، افکار منفی و کاهش تمرکز همراه است. این اضطراب در محیط دانشگاهی میتواند به شکلهای مختلفی بروز کند، از فراموشی مطالب در لحظهی پاسخگویی گرفته تا ناتوانی در مدیریت زمان. پژوهشها نشان دادهاند که میان شدت اضطراب و میزان تجربه فرد در مواجهه با موقعیتهای مشابه ارتباط مستقیم وجود دارد و هر اندازه که دانشجو به میزان کمتری در معرض شرایط واقعی قرار گرفته باشد، احتمال بروز اضطراب بیشتر است.
ایجاد موقعیتهای تمرینی فرصتی را فراهم میآورد تا دانشجو بدون نگرانی از پیامدهای نهایی، خودش را در معرض شرایط واقعی قرار دهد. این تجربه چند مزیت کلیدی دارد: آشنایی با ساختار و نوع سوالات، تمرین مدیریت زمان، افزایش اعتماد به نفس و کاهش حساسیت روانی. وقتی در موقعیت تمرینی، فرد چندین بار موفق عمل کند، باور ذهنی او نسبت به تواناییهایش تقویت گشته و همین امر اضطرابش را نیز کاهش میدهد.
این تمرینها، علاوه بر کاهش فشار روانی، در تثبیت یادگیری نیز نقش مهمی ایفا میکنند. دانشجو به جای مطالعه منفعل، خودش را در موقعیت پاسخ گویی میبیند که این امر منجر به فعال سازی حافظه بلند مدت میشود. همچنین موقعیتهای شبیه سازی شده باعث آشکار شدن ضعفهای فرد میشوند که این مساله امکان اصلاح آنها پیش از شرایط اصلی را فراهم میآورند. از سوی دیگر، دانشجو یاد میگیرد چگونه بر فرآیند یادگیری خود نظارت داشته باشد، راهبردهای موثر را شناسایی کنند و روشهایی که کارآمد نیستند را کنار بگذارد.
آزمونهای آزمایشی، از نظر روانشناسی نوعی مواجهه کنترل شده محسوب میشوند. این مواجهه باعث کاهش اضطراب پیش بینی شده، تغییر نگرش نسبت به شرایط اصلی و افزایش تحمل فشار میشود. بسیاری از دانشجویان پیش از ورود به موقعیت واقعی دچار اضطراب پیش بینی میشوند، اما زمانی که تجربه مشابهی را پشت سر گذاشته باشند، این اضطراب به شکل قابل توجهی کاهش مییابد زیرا که دیگر شرایط اصلی را به عنوان تهدید نمیبیند بلکه به آن به عنوان فرصتی برای نمایش تواناییها نگاه میکند.
مطالعات دانشگاهی نشان دادهاند که استفاده منظم از آزمونهای آزمایشی سطح اضطراب را به شکل قابل توجهی کاهش میدهد. در پژوهشی، یک گروه از دانشجویان که چندین بار پیش از شرایط اصلی در موقعیت شبیه سازی شده شرکت کرده بودند، حدود سی درصد سطح اضطراب آنها کمتر از سایر دانشجویان بود و عملکردشان در شرایط واقعی به طور میانگین 20 درصد بهتر گزارش شد. این پژوهش نشان میدهد که کاهش اضطراب نه تنها به سلامت روان کمک مینماید بلکه منجر به بهبود نتایج تحصیلی نیز میشود.
به منظور بهره گیری موثر از این روش، دانشجویان میتوانند راهکارهایی همچون برنامه ریزی منظم در طول ترم، شبیه سازی کامل شرایط واقعی، ارزیابی نتایج پس از هر تمرین، ترکیب تمارین با تکنیکهای آرام سازی مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق و استفاده از گروههای همیار را دنبال نمایند. تمرین در گروههای کوچک علاوه بر اینکه میزان اضطراب را کاهش میدهد، حس حمایت اجتماعی افراد را نیز تقویت میکند.
اجرای تمرینهای کامل به زمان و انرژی نیاز دارد و اگر دانشجو بیش از اندازه به آنها وابسته گردد امکان دارد که شرایط اصلی را دست کم بگیرد. همچنین کیفیت طراحی تمرینها بسیار اهمیت دارد. تمارین غیر واقعی یا ضعیف نه تنها اثر مطلوبی ندارند حتی با وجود تمرینهای متعدد باز هم سطح بالایی از اضطراب را تجربه میکنند.
میتوان آزمون آزمایشی را جزء یکی از موثرترین ابزارها به منظور کاهش اضطراب در موقعیتهای اصلی برشمرد. این تجربههای شبیه سازی شده علاوه بر اینکه به دانشجویان کمک میکنند تا با فضای واقعی آشنا شوند، بلکه ذهن آنها را به جهت مدیریت فشار روانی آماده میسازند. وقتی فرد بارها در شرایط مشابهی قرار میگیرد، واکنشهای هیجانی او تعدیل میگردند و اعتماد به نفس جای ترس و نگرانی را میگیرد. این تغییر نگرش باعث میشود که دانشجو شرایط اصلی را تهدید نشمارد بلکه به عنوان فرصتی برای نمایش تواناییهای خود ببیند.
از سویی، این تمرینها نقش مهمی در فرآیند یادگیری ایفا میکنند. دانشجو با قرار گرفتن در موقعیت پاسخگویی، حافظه بلند مدت خود را فعال مینماید و نقاط ضعفش آشکار میگردد. این بازخورد ارزشمند به او این امکان را میدهد که پیش از شرایط اصلی، برنامهای اصلاحی طراحی کند تا سطح آمادگی علمی خود را ارتقا دهد. بنابراین، آزمونهای آزمایشی صرفا ابزاری برای کاهش اضطراب نیستنند، بلکه پلی میان یادگیری تئوری و موفقیت عملی محسوب میشوند، با این وجود نباید از محدودیتها غافل شویم. اجرای تمرینهای کامل به زمان و انرژی نیاز دارد و کیفیت طراحی آنها مهم است. اگر تمرینها سطحی یا غیر واقعی باشند، نه تنها اثر مطلوب ندارند بلکه میتوانند اضطراب را نیز افزایش دهند. همچنین تفاوتهای فردی در بین دانشجویان باعث شده است برخی افراد حتی با وجود تمرینهای متعدد همچنان سطح بالایی از اضطراب را تجربه نمایند. این نکته نشان دهنده این مساله است که در کنار سایر راهکارهای روان شناختی و آموزشی باید مورد استفاده قرار گیرند تا بیشترین اثر را دارا باشند.
به عنوان حسن ختام این مقاله، میتوان گفت که آزمونهای آزمایشی به دانشجویان کمک مینمایند تا مسیر موفقیت تحصیلی خود را با ذهنی آرامتر طی کنند. این روش علاوه بر بهبود نتایج علمی، سلامت روان و انگیزه فرد را نیز تقویت مینماید. تجربه شبیه سازی شده فرصتی برای رشد، تمرین و اصلاح است. فرصتی که اگر درست مدیریت شود، میتواند اضطراب را تبدیل به انرژی مثبت کند و به دانشجو در مسیر دستیابی به اهداف علمی و شخصی یاری رساند. به همین دلیل است که آزمونهای آزمایشی را باید یک بخش جدایی ناپذیر از فرآیند یادگیری دانشگاهی برشمرد. بخشی که به ذهن آرامش میبخشد و به دانش عمق میدهد.