دکتری بیولوژی تولید مثل

توسط : آناهید گستر خلیلی

 

روش‌های کمک باروری که یکی از ارکان مهم این رشته است شامل: مجموعه‌ای از تکنیک‌هایی مانند آماده سازی و تزریق اسپرم مستقیما به رحم (IUI)، تزریق اسپرم به داخل تخمک (ICSI)، فریز و ذوب تخمک، اسپرم، جنین، بافت بیضه و تخمدان و همچنین کشت جنین، و انتقال آن به رحم می‌باشند. بعلاوه امروزه با پیشرفت علم، روش‌هایی مانند تزریق سلول‌های بنیادی به رحم و تخمدان، PRP تراپی، تزریق سیتوکاین‌ها و غیره نیز در این رشته مد نظر قرار گرفته اند.

دوره دکتری در رشته بیولوژی تولید مثل، آموزش و پژوهش در زمینه بیولوژی تولید مثل و دستیابی به راهکارهای جدید در زمینه علم ناباروری که شامل بررسی نحوه رشد و تکامل سلول‌های جنسی(اسپرم و تخمک)، فرآیندهای هم‌جوشی این سلول‌ها(لقاح)، شکل‌گیری جنین و تحولات مختلف آن تا به دنیا آمدن موجود جدید است.

رشته بیولوژی تولید مثل یکی از رشته‌های بین‌رشته‌ای و با پتانسیل‌های بالا بوده که از طریق کنکور وزارت بهداشت دانشجو می‌پذیرد، که با این پذیرش به افرادی که به علوم نازائی علاقه مند می‌باشند، فرصت‌های شغلی و تحقیقاتی زیادی ارائه می‌دهد. این رشته علاوه بر بررسی آناتومی، فیزیولوژی، بافت شناسی، ایمونولوژی، ژنتیک و بیوشیمی سیستم تولید مثل و مراحل تکوین جنین و همچنین علل و عوامل موثر بر ناباروری و راهکارهای اصلاح آن را مورد نظر قرار می‌دهد.

در این رشته، مطالعاتی در خصوص مراحل تغییرات هورمونی در زنان و مردان در دوران بلوغ، فرایند تولید و انتقال اسپرم، فرایند تخمک‌گذاری و تشکیل جنین، فنوتیپ جنین، تشخیص بیماری‌های ژنتیکی در جنین و مطالعه مولکولی و بیوشیمیایی جنین انجام می‌شود. علاوه بر این، رشته بیولوژی تولید مثل در تحقیقات پزشکی و درمان ناباروری نقش مهمی را ایفا می‌کند.

موضوعات اصلی در مطالعات رشته بیولوژی تولید مثل

  1. سلول‌های جنسی و تولید مثل جنسی: مطالعه ساختار و عملکرد اسپرم و تخمک، تقسیمات میتوز و میوز، و نحوه تشکیل این سلول‌ها
  2. لقاح و فرآیندهای ابتدایی: نحوه هم‌جوشی اسپرم و تخمک، تأثیرات هورمونی و مکانیسم‌های تنظیمی مختلف
  3. تکامل جنین: رشد و تقسیمات جنینی، فرآیندهای تکثیر سلولی، تعیین جنسیت و تغییرات ژنتیکی
  4. هورمون‌های تولید مثل: بررسی هورمون‌هایی مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون و نقش آن‌ها در فرآیندهای تولید مثل
  5. فرآیندهای غیرجنسی: مانند تقسیمات سلولی در جاندارانی که تولید مثل غیرجنسی دارند (مانند تکثیر در باکتری‌ها یا برخی گیاهان)
  6. بیوتکنولوژی تولید مثل: استفاده از روش‌های تکنولوژیکی برای اصلاح ویژگی‌های تولید مثل مانند IVF (لقاح آزمایشگاهی)، ICSI، ژن‌درمانی و غیره
  7. مسائل زیست‌محیطی و انسانی: تاثیر تغییرات محیطی بر تولید مثل در گونه‌های مختلف، مطالعه نازایی و کمک‌های درمانی در انسان‌ها

لیست رشته های مجاز به شرکت در آزمون دکتری بیولوژی تولید مثل

دکتری پزشکی عمومی؛ دامپزشکی؛ دکتری حرفه ای علوم آزمایشگاهی و یا کارشناسی ارشد پرستاری؛ مامایی؛ فیزیولوژی؛ بیوشیمی بالینی؛ ژنتیک انسانی؛ ویروس شناسی پزشکی؛ میکروب شناسی پزشکی؛ میکروبیولوژی(میکروب بیماری زا)؛ ایمنی شناسی پزشکی؛ خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون؛ علوم تشریحی؛ بیولوژی تولید مثل؛ بیولوژی(کلیه گرایشها)؛ زیست فناوری پزشکی

دروس امتحانی آزمون دکتری بیولوژی تولید مثل

  • زيست شناسي سلولي و مولکولي 25 سوال-ضريب 3
  • علوم تولید مثل 75 سروال-ضرريب 6
  • زبان عمومي و تخصصي 30 سوال – ضريب 3

درس علوم توليد مثل شامل مواد امتحاني جنين شناسي، بافت شناسي و فيزيولوژی توليد مثل و غدد مي باشد.

اعطای مهر نظام پزشکی به متخصصان بیولوژی تولید مثل به کجا رسید؟

طبق آخرین صحبت های دکتر محمد رئیس زاده رییس سازمان نظام پزشکی کشور درباره اجرایی نشدن مصوبه اعطای نظام پزشکی به متخصصین بیولوژی تولید مثل گفت: در نظام پزشکی بخش‌های مختلفی وجود دارد و این بخش‌ها هر یک در انتخابات نظام پزشکی و مجمع آن سهمیه مشخصی دارند و اینکه متخصصان بیولوژی تولیدمثل در کدام یکی از گروه‌ها قرار بگیرند، میتواند در فرآیند انتخابات نظام پزشکی اثرگذار باشد.

وی با بیان اینکه در شورای عالی نظام پزشکی  هنوز به جمع بندی نرسیدیم که به متخصصان جنین شناسی و بیولوژی تولید مثل در کدام بخش پروانه دهیم در عین حال گفت: کار اصلی انجام شده ولی اینکه جزو کدام گروه‌ها باشند، جمع بندی سختی است.

فضای کاری و فرصت‌های شغلی تعریف شده این رشته چه جاهایی می باشد؟

  1. آزمایشگاه‌های تحقیقاتی: محققان بیولوژی تولید مثل در دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی و شرکت‌های بیوتکنولوژی برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه‌های ژنتیک، نازایی و تکامل مشغول به کار هستند.
  2. پزشکی و درمان نازایی: این رشته به خصوص در درمان نازایی و تکنیک‌های کمک باروری مانند IVF بسیار کاربرد دارد. پزشکان متخصص در این زمینه می‌توانند در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های نازایی و مراکز درمانی فعالیت کنند.
  3. بیوتکنولوژی: بسیاری از شرکت‌های بیوتکنولوژی که به اصلاح ژنتیکی، درمان‌های سلولی و درمان‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی پرداخته و از فناوری‌های تولید مثل در گیاهان و حیوانات استفاده می‌کنند، به تخصص‌های این رشته نیاز دارند.

اگر علاقمند به ادامه تحصیل در مقطع دکتری وزارت بهداشت در رشته بیولوژی تولید مثل بوده اما دغدغه گرفتن مهر نظام پزشکی را دارید از طریق(لینک) وارد شده و از حل بخشی از مشکلات متخصصان بیولوژی تولید مثل در صورت اعطای مهرنظام پزشکی مطلع شوید.