سبد خرید شما خالی است
دلایل بی‌انگیزگی در ماه‌های پایانی منتهی به کنکور
توسط : آناهید گستر خلیلی
کنکور نه تنها یک سنجش علمی، بلکه یک آزمون بزرگ روانی و ذهنی نیز هست. ماه‌ها تلاش، شب‌بیداری‌ها، و فداکاری‌های بی‌وقفه برای رسیدن به هدف، در کنار استرس و فشار روانی، مجموعه‌ای از چالش‌ها را به همراه دارد. اما در این میان، پدیده‌ای که می‌تواند همچون سدی محکم در برابر پیشرفت داوطلبان قد علم کند، «بی‌انگیزگی» است. بی‌انگیزگی در ماه‌های پایانی منتهی به کنکور، زمانی که خستگی جسمی و روحی به اوج خود می‌رسد و فاصله‌ی رسیدن به هدف، کوتاه‌تر می‌شود، می‌تواند به یک معضل جدی تبدیل شود. این بی‌انگیزگی، یک حس ناامیدی و بی‌علاقگی نسبت به ادامه‌ی مسیر را در فرد ایجاد می‌کند و باعث می‌شود داوطلب، از تلاش و کوشش دست بکشد یا کیفیت مطالعه‌اش به شدت کاهش یابد.گاهی این بی انگیزگی باعث عدم تمایل به شرکت در جلسه کنکور در داوطلبان می‌شود. بنابراین باید با دلایل این بی انگیزگی و راه کارهای مقابله با آن آشنا شوید، که در ادامه این مقاله به آنها اشاره کرده ایم.
عدم تطابق با استعدادها و علایق
برخی از داوطلبان، در این زمان متوجه می‌شوند که رشته و دانشگاهی که برای آن تلاش می‌کنند، با استعدادها و علایق واقعی آنها مطابقت ندارد. هرچند در این بازه زمانی به این آگاهی رسیدن کمی دیر بوده و بهتر است در شروع سال تحصیلی و مسیر کنکور کاملا این مورد را بررسی کرد و در مواردی نیز این بی علاقگی بخاطر فشار زیاد درسی و روانی ماه‌های آخر کنکور می‌باشد، ولی برای شما پیشنهادی داریم:
پیشنهاد ما: اگر جز این دسته از داوطلبان هستید باید با یک مشاور آگاه مشورت کنید تا شما را از پیامدهای این تصمیم آگاه کند و مطئن شوید تصمیم شما درست است و صرفا ناشی از خستگی و فشار روانی این دوران نیست و باید مسئولیت این تصمیم خود را بپذیرید، فرصت‌های جایگزین را بررسی کنید و برای مسیر آینده خود برنامه‌ریزی کنید.
مطالعه ناقص و ناکافی
برخی از داوطلبان به علت فراموشی مطالب، مرور کم، تسلط پایین بر مطالب و عدم مطالعه تمام مباحث و دروس تصمیم بر عدم شرکت در کنکور می گیرند و از ادامه مسیر منصرف می شوند.
پیشنهاد ما: نکته‌ای که این دسته از داوطلبان از آن غافل هستند این است که ماه های اخر به دلیل فاصله زمانی کم تا کنکور بااهمیت تر هستند و به همان میزان نیز مطالعه در این بازه زمانی بازدهی بیشتری دارد پس به جای جا زدن، باید تلاشی دوچندان انجام داد و به جای تمرکز بر گذشته و براورده نشدن انتظارات خود، بر آینده و جبران مسیر گذشته تمرکز کرد.
خستگی جسمی و روحی
ماه‌ها مطالعه‌ی فشرده، کم‌خوابی، تغذیه‌ی نامناسب، و عدم استراحت کافی، باعث فرسودگی جسمی می‌شود. خستگی جسمی و روحی به طور متقابل بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و باعث کاهش انرژی، تمرکز و انگیزه می‌شوند. بسیاری از داوطلبان، در طول این دوران تمام تمرکز خود را بر روی مطالعه می‌گذارند و از جنبه‌های دیگر زندگی غافل می‌شوند. بی‌توجهی به تفریح، استراحت و روابط اجتماعی، می‌تواند باعث شود داوطلب از مسیر خود خسته شود و انگیزه‌اش را از دست بدهد. رعایت تعادل بین مطالعه و استراحت، به اندازه پیوستگی و مطالعه با زمان بالا اهمیت دارد. با رعایت این نکته می توان از ایجاد بسیاری از فرسودگی های روحی و بی انگیزگی ها دوری کرد.
برنامه‌ریزی غیر واقع بینانه
برخی از داوطلبان در طول سال به خواب غفلت فرو می‌روند و فقط در ماه‌های آخر به خودشان می‌آیند و تلاش می‌کنند با برنامه‌ریزی‌های سنگین و فشرده، کم‌کاری کل سال را جبران کنند. طبیعتا برنامه سنگین و غیرواقعی نتیجه‌ای جز ناامیدی و خستگی ندارد. پس پیشنهاد می‌کنیم برنامه خود را متناسب با ظرفیت‌ها و توانایی‌هایتان تنظیم کنید و حتما تنوع را در برنامه درسی خود حفظ کنید و یا از یک مشاور باتجربه در این زمینه کمک بگیرید.
افت تحصیلی و مقایسه با دیگران
در ماه‌های پایانی کنکور، آزمون‌های آزمایشی نقش مهمی در ارزیابی عملکرد داوطلبان دارند. مشاهده‌ی افت در نمرات این آزمون‌ها، یا مقایسه‌ی خود با داوطلبانی که پیشرفت بیشتری دارند، می‌تواند حس ناامیدی و بی‌کفایتی را تشدید کند. این احساسات منفی، باعث کاهش اعتماد به نفس و انگیزه می‌شوند.
پیشنهاد ما: به جای دامن زدن و تقویت این احساسات منفی و مقایسه خود با دیگران، باید بر نقاط قوت خود متمرکز شوید، موفقیت‌های گذشته را به خود یادآوری کنید و به یاد داشته باشید در این زمان باقی مانده تا کنکور با تعیین هدف‌های کوچک و قابل دسترس می توانید بر این احساسات منفی غلبه کرده و روز به روز به اهداف خود نزدیک تر شوید. بنابراین با شرکت در آزمون های آزمایشی جامع نقاط ضعف و ایرادات خود را پیدا و حلش کنید.(با احساس شکست بعد آزمون چه کنم؟)
ترس از شکست
با نزدیک شدن به زمان کنکور، ترس از عدم موفقیت و برآورده نشدن انتظارات، می‌تواند به یک مانع بزرگ تبدیل شود. داوطلبان ممکن است نگران باشند که تمام تلاش‌هایشان بی‌نتیجه بماند و نتوانند به رشته و دانشگاه مورد علاقه‌شان راه پیدا کنند. این ترس، می‌تواند باعث شود داوطلب از تلاش بیشتر خودداری کند و به نوعی خود را برای شکست آماده کند.
پیشنهاد ما: فکر نکردن به نتیجه ممکن است دشوار باشد ولی تنها راه حل این است که به جای تمرکز بر نتیجه نهایی، بر مسیر خود متمرکز شوید و تمام تلاش خود را به کار گیرید تا به اهداف برنامه مطالعاتی خود برسید و در نهایت مشاهده خواهید کرد هر روز به نتیجه دلخواه خود نزدیک‌تر می شوید.
عدم وجود هدف مشخص
برخی از داوطلبان، بدون داشتن یک هدف روشن و مشخص برای آینده، وارد مسیر کنکور می‌شوند. آنها ممکن است به دلیل فشارهای خانوادگی، تقلید از دوستان، یا عدم آگاهی از علایق و استعدادهای خود، در این مسیر قرار گرفته باشند. نداشتن یک هدف مشخص، باعث می‌شود داوطلب در مسیر خود سردرگم شود، انگیزه‌اش را از دست بدهد و احساس کند که تلاش‌هایش بی‌فایده است و نمی‌داند به کجا می‌رود.
انجام کارهای عجیب و غریب
به دلیل اهمیت ماه‌های پایانی کنکور، هر داوطلبی تمایل دارد که در این دوره با بالاترین بهره‌وری عمل کند. اما مراقب باشید برای بهبود نتایج یا جبران کمبودهای گذشته و یا حتی سبقت گرفتن از رقبا، دست به اقدامات غیرعادی نزنید که نتیجه‌ای جز کاهش بازدهی و عملکرد نخواهد داشت. به طور مثال:
- شب‌زنده‌داری به بهانه افزایش ساعت مطالعه
- کاهش زمان استراحت و غذا خوردن
- مطالعه مباحث جدید و پیچیده
- تغییر برنامه غیرعادی
مشکلات خانوادگی و فشارهای محیطی
خانواده‌ها نقش پررنگ و قابل توجهی در کاهش خستگی و استرس داوطلبان دارند. والدین می‌توانند با ایجاد محیطی آرام و حمایت روانی، به داوطلبان کمک کنند تا با انرژی بیشتری به مطالعه بپردازند. از سوی دیگر، مشکلات خانوادگی مانند اختلافات یا فشارهای بیش از حد می‌تواند خستگی و استرس را افزایش دهد. اگر داوطلبان با چنین مسائلی مواجه هستند، بهتر است از یک مشاور و روانشناس کمک بگیرند تا تأثیر این مشکلات بر روند مطالعه آن ها کاهش یابد.
سخن پایانی
بی‌انگیزگی و پشیمانی از شرکت در کنکور در ماه‌های پایانی، چالش‌هایی جدی هستند که می‌توانند مسیر موفقیت داوطلبان را تحت تأثیر قرار دهند. به خاطر داشته باشید که سختی ها و خستگی های این دوران موقتی هستند و آن ها را به چالشی غیرقابل حل برای خود تبدیل نکنید. با شناخت دقیق علل و نشانه‌های این چالش‌ها، به‌کارگیری راهکارهای مناسب و مشورت با افراد آگاه می‌توان بر این بحران‌ها غلبه کرد و با قدرت به سمت هدف حرکت کرد. به یاد داشته باشید، مهم‌ترین عامل موفقیت، خودآگاهی، استقامت، و حفظ انگیزه در طول مسیر است. پس با امید، پشتکار، و برنامه‌ریزی صحیح، از این دوران عبور کنید و به خودتان ایمان داشته باشید که شما قادر به رسیدن به اهدافتان هستید.