سبد خرید شما خالی است
بیست و یک راهبرد کلیدی موفقیت در، آزمون مصاحبه دکتری
موارد مربوط به روزهای نزدیک مصاحبه
1- داوطلبان پذیرفته شده در مرحله اول یعنی آزمون کتبی، الزامی است مدارکی که از سوی سازمان سنجش اعلام می شود (فایل مدارک ارسالی خود در زمان انتخاب رشته_محل به تاریخ سه شنبه 1403/09/06 تا روز یكشنبه 1403/09/11) را بر روی CD در روز مصاحبه نیز همراه داشته باشند. مدارک لازم معمولا شامل مدارک شناسایی (شناسنامه، کارت ملی)، مدارک تحصیلی (لیسانس و فوق لیسانس یا نامه تأیید معدل دوره فوق لیسانس) و موارد پژوهشی شما (پایان نامه، پذیرش مقالات و .. ) می باشد.
۲- حدس بزنید چه کسانی از شما مصاحبه می کنند و کتاب‌ها و مقالات اخیرشان را بخوانید و در مصاحبه حتما به آنها رفرنس دهید. این کار باعث می شود که ذهنیت مثبتی به شما داشته باشند. با مراجعه به سایت دانشگاه‌ها و مطالعه صفحه شخصی و پروفایل اساتید، موضوعات مورد علاقه و مقالات جدید آنها (و در صورت امکان کتب جدید) را بررسی کنید. موضوعات جدید بخش مهمی از سوالات جلسه مصاحبه هستند.
۳- با توجه به اینکه بسیاری از مقالات و کتاب‌های مرجع به زبان انگلیسی نوشته می‌شوند و شما برای پیشبرد پایان‌نامه خود باید از آنها استفاده کنید، تسلط به زبان انگلیسی اهمیت دارد. اگر در یکی از آزمون‌های مورد قبول مدرک زبان دارید حتماً مدرک آن را به همراه داشته باشید. می توانید برای تمرین ۲۰ صفحه انگلیسی را از کتاب‌های مختلف بلند بلند بخوانید و ترجمه کنید. اگر آشنایی تان با زبان انگلیسی در حدی است که ارزش سرمایه گذاری دارد شروع به تمرین مکالمه کنید. نه برای اینکه به زبان انگلیسی مسلط باشید؛ بلکه برای آنکه مطمئن شوید مکالمه تان به اندازه سطح آشنایی تان با زبان انگلیسی ارتقا یافته است. در روز مصاحبه معمولا از داوطلب خواسته می‌شود یکی از موضوعات زیر را به زبان انگلیسی بیان کند. سعی کنید برای هر یک از آنها (و مواردی شبیه اینها) یک پاراگراف را تمرین و حفظ نمایید: معرفی کوتاهی از خود / چرا ما باید تو را از بین بقیه انتخاب کنیم؟ (نقاط قوت خود را درچه میدانی؟)/ انگیزه خود را از ادامه تحصیل بیان کن!
۴- خود را در جلسه مصاحبه تجسم کرده و به سوالات فرضی ارزیابان پاسخ دهید. این کار از اضطراب شما در جلسه مصاحبه کم می کند.
۵- اگر می خواهید با اساتید خودتان که از ارزیابان شما در دانشگاه معرفی شده شما نیز هستند، صحبت کنید بهتر است قبل از جلسه مصاحبه، این کار را انجام دهید. در چنین ملاقات هایی که معمولا استرس جلسه مصاحبه را ندارد با خیال راحت و محترمانه از برتری ها و نقاط مثبت خود صحبت کنید. معمولا اینگونه صحبت ها بعد از جلسه مصاحبه به مذاق اساتید خوش نمی آید و به صلاح شما نیست!
۶- پایان نامه دوره کارشناسی ارشد خود را دوباره مرور کنید. تسلط به مطالب پایان نامه از جمله مسائل مهم در مصاحبه دکتری است.
۷ – یکی از کتاب‌های مرجع زمینه کاری خود را بخوانید یا سعی کنید خلاصه مقالات (Abstract) شش ماهه اخیر یک ژورنال معتبر در زمینه کاری خود را بخوانید. آنقدری که بتوانید موضوعات شش ماهه اخیر را شناسایی کرده و حتما در خلال یکی از پرسش ها به این دانش خود اشاره کنید. اگر آشنایی شما با زبان زیاد نیست از منابع فارسی استفاده کنید. به هر حال سعی کنید از موضوعات جدید مطلع گردید. یا مقالات یک کنفرانس داخلی اخیر را بخوانید و نکات جالب برخی مقالات را یادداشت کنید.
8- روی مقالات علمی پژوهشی خود مانور دهید. پژوهش ها و مقالات شخصی که در حوزه تحقیق شما می باشند در پذیرش شما نقش بسزایی دارند. مقالاتی دارای ارزش در ارزیابی می باشند که در نشریات معتبر منتشر شده باشند. هرکاری هر جایی داشته اید (تدریس، مقاله، همایش، ترجمه، مجله…)، فهرست کنید و از آنها تاییدیه فراهم کنید، یا خودشان را همراه داشته باشید.
راهبردهای موفقیت در مصاحبه دکتری
1- حداقل ۳۰ دقیقه قبل از ساعت شروع مصاحبه در محل حضور داشته باشید. خلوت کردن با خداوند قبل از مصاحبه بسیار آرامش بخش است. بدانید که چند دقیقه اول مصاحبه بسیار مهم است. پس اقتدار، متانت و اعتماد به نفس خود را در این چند دقیقه اول به رخ بکشید.
2- در صحبت های شما چهار چیز باشد: نشاط، سر زندگی، امید به پیشرفت و جستجوگری. و همین احساسات باید در لبخند و چشمان شما برق بزند.
3- برای سوالات کلیشه ای احتمالی (که خودتان می توانید حدس بزنید) جواب های سریع، صریح و قاطع داشته باشید. سوال‌ها و جواب‌ها را از قبل بدانید. باید آماده باشید تا با پرسش‌های غافلگیر کننده یا مخالفت‌های احتمالی مقابله کنید.
4- راستگویی را به نقطه قوت خود تبدیل سازید. در صورتی که سوالی از شما پرسیده شود که جواب آن را نمی دانید، صادقانه بگویید که در حال حاضر حضور ذهن ندارم یا بگویید نمی دانم، ندارم، نمی خواهم، نخواندم و … رستگاری در صداقت است. به خاطر داشته باشید که اساتید در صورت شنیدن دروغ و یا اغراق، ذهنیت منفی پیدا می کنند.
5- از لباس‌های مناسبی برای شرکت در مصاحبه استفاده نمایید؛ لباس‌های رسمی و اتوکشیده.
6- در طی مصاحبه به ساعت خود نگاه نکنید.
7- هرگز هنگام ورود به اتاق مصاحبه در حال مرتب کردن ظاهر، بالا کشیدن شلوار و صاف کردن لباستان نباشید. این کارها را باید قبل از ورود انجام داده باشید.
8- اگر جواب سوالی را نمی دانستید اعتماد به نفس خود را از دست ندهید. گاهی اوقات خود سوال کنندگان جواب آن ها را نمی دانند. مهم اعتماد به نفس شما در برخورد با سوالات دشوار است.
9- آمادگی سوالات عجیب را داشته باشید و نگران نشوید. اساتید گاهی می پرسند: چرا آمدی این رشته؟ چرا آمدی اینجا؟ به نظرت سنت زیادی کم / زیاد نیست و…آرامش‌تان را حفظ کنید و با لبخندی متین، متناسب با استاد جواب بدهید.
10- اگر استرسی هستید و نمی توانید خونسردی خود را حفظ کنید باید به کسانی زنگ بزنید که وجودشان و صحبت کردنشان برای شما آرامش بخش است (مادر، پدر، برادر، دوست قدیمی و …)
11- گاهی اوقات پیش می آید که نفرات قبلی کارشان طول می کشد، بنابراین زمان مصاحبه شما به تاخیر می انجامد این باعث می شود که شما عصبی شوید، برای جلوگیری از این مشکل همراه خود کتاب های کوچک که جملات کوتاه دارد با داستان های کوتاه بامزه دارد همراه ببرید.
12- نسبت به سوالاتی که از شما می شود حالت تدافعی به خود نگرفته و ناراحت و دلخور نشوید. در برابر مواردی که فکر می‌کنید شما را در منگنه قرار داده اند از قبل به راه های فرار فکر کنید. از صحبت ها و سوالات نامعقول عصبانی نشوید!
13- مواردی را که از شما می پرسند به طرز ماهرانه (ونه ناشیانه ای) به مواردی که می دانید ربط دهید. فرض کنید سؤالی پرسیده شود که شما جز مختصری از آن نمی‌دانید. بر همین مطلب تمرکز کنید. شروع کنید به توضیح آن به عنوان یک مقدمه و سعی کنید ارتباط‌های ممکن را جستجو کنید. به تدریج مطالب به یادتان می آید و تازه گاهی ابداعاتی هم در همان لحظه می کنید!
14- تا دقیقه نود فعال باشید. این که شما یک قسمت مصاحبه را بد گذرانده اید، نباید باعث شود نا امید شوید. چه بسا رقبان‌تان همین قدر هم بلد نباشند. عجله نکنید. قبل از جواب به سوالات فکر کنید. اما اشتباه‌تان را نیز بپذیرید.
15- اگر دانشجوی ترم آخر کارشناسی ارشد هستید و از زمان‌بندی شما برای دفاع پرسیدند، اکیدا از بیان اینکه من درس داشتم و نرسیدم و.. خودداری کنید و بگویید خودتان را می رسانید ان شاء الله. چون اگر قبول بشوید هم واقعا خود را خواهید رساند. اگر مقاله ای هم ندارید تلاش کنید در زمان باقی مانده پایان نامه خود را به جایی برسانید. همراه داشتن پرینت نهایی کارتان هم تا حدی کمکتان خواهد کرد.
16- برخی اساتید تا وقتی لفظی که در ذهنشان است گفته نشود، پاسخ را نمی پذیرند. سعی کنید طور دیگری جواب‌تان را تکرار کنید شاید موفق شوید!
17- کاری کنید که استادان احساس نمایند شما رشته و دانشگاه را با علاقه و حساب و کتاب انتخاب کرده اید. جدای از محتوای پاسخ‌های شما به سوالات، نحوه پاسخگویی مهم است. با اعتماد به نفس، مسلط، علاقه مند، گرم و قوی پاسخ دهید.
18- محترم باشید. این ربطی به جلسه مصاحبه ندارد. به طورکلی هیچ کس از تفاخر، آن هم از سوی دانشجو خوشش نمی آید و حق هم دارند.
19- سوالات مطرح شده برای شناخت بیشتر هم از نظر علمی و هم شخصیتی است، گاهی مصاحبه شونده را در شرایط سخت قرار می دهند تا عکس العمل وی را ببینند، نباید زود نا امید و یا عصبانی شد. مثلا اگر به شما گفتند اینا چیه میگی؟؟ زیاد جبهه نگیرید. اینها امتحانی برای میزان انطباق شما با چالش ها و حرف های مخالف است.
20- در مصاحبه دکتری فرض بر این است که شرکت کننده، قرار است استاد دانشگاه شود، در نتیجه سوالاتی پیرامون انگیزه فرد از ادامه تحصیل مطرح می شود، شما باید به نوعی اثبات کنید که روحیه معلمی (برای استاد شدن و تدریس در دانشگا ه‌ها)، روحیه محققی (برای انجام تحقیقاتی در حد تز دکتری) دارید. بنابراین در این رابطه امواج فکری خود را به اساتید منتقل نمایید .مثلا نوشتن مقالات، شرکت در کنفرانس ها، طرح ها و شرکت های دانش بنیان و سایر موارد.
21- سوالاتی پیرامون تحقیقات و مقالات فرد مطرح خواهد شد، تا هم اطمینان حاصل شود، خود فرد در نگارش اثر سهم بسزایی داشته است و هم روشن شود نحوه پاسخگویی فرد به مطالب علمی چگونه است. سرانجام اینکه انتظار می رود فردی که برای دکتری اقدام می کند، سیر مطالعاتی روشنی داشته باشد، پس کمی در مورد موضوع پایان نامه دکتری خود نیز فکر کرده و آماده باشید.